JERUZALEM (AP) – Israëlische troepen hebben donderdag negen Palestijnen gedood – onder wie ten minste zeven militanten en een 61-jarige vrouw – bij het dodelijkste incident in twee decennia op de bezette Westelijke Jordaanoever, aldus Palestijnse functionarissen. Begin vrijdag werden vanuit Gaza twee raketten afgevuurd en Israël reageerde met luchtaanvallen op het grondgebied, waardoor de spanningen verder escaleerden.

Het Israëlische leger zei dat de twee Palestijnse raketten werden onderschept door het Iron Dome-raketafweersysteem. Het was de eerste dergelijke aanval vanuit door Hamas geregeerd gebied sinds premier Benjamin Netanyahu weer aan de macht kwam aan het roer van een extreemrechtse regering die een harde lijn tegen militanten heeft beloofd.

Er waren geen onmiddellijke meldingen van slachtoffers van Israëlische luchtaanvallen.

Inval in het vluchtelingenkamp in Jenin en raketbeschietingen verhogen het risico van een grote opflakkering van de Israëlisch-Palestijnse gevechten en werpen een schaduw over de geplande reis van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken volgende week in de regio.

De Palestijnse Autoriteit verhoogde de inzet en zei dat ze de banden van haar veiligheidstroepen met Israël zou beëindigen in een gezamenlijke poging om islamitische militanten in bedwang te houden. Eerdere bedreigingen waren van korte duur, deels vanwege de voordelen die de autoriteiten uit de relatie halen en ook vanwege de druk van de VS en Israël om deze in stand te houden.

De PA heeft al beperkte controle over verspreide enclaves op de Westelijke Jordaanoever, en bijna geen controle over militante bolwerken zoals het Jenin-kamp. Maar de aankondiging zou voor Israël de weg kunnen effenen om de operaties op te voeren die volgens haar nodig zijn om aanslagen te voorkomen.

Hamas, de militante islamitische groep die Gaza controleert, had eerder gedreigd met wraak voor de inval. Gewelddadige escalaties op de Westelijke Jordaanoever hebben al geleid tot vergeldingsraketten vanuit de Gazastrook, wat op zijn beurt heeft geleid tot Israëlische luchtaanvallen op het geïsoleerde en verarmde gebied.

De Israëlische aanvallen op vrijdagochtend waren gericht op trainingslocaties voor Palestijnse militante groeperingen, aldus het leger. Getuigen en lokale media meldden dat Israëlische drones twee raketten afvuurden op een militante Hamas-basis voordat straaljagers deze raakten, wat vier grote explosies veroorzaakte.

Luchtalarmsirenes gingen af ​​in het zuiden van Israël toen de eerste twee raketten werden afgevuurd en daarna weer na de luchtaanvallen.

Op donderdag gingen de Israëlische troepen in verhoogde staat van paraatheid toen Palestijnen de straten van de Westelijke Jordaanoever overstroomden en leuzen scandeerden van solidariteit met Jenin. President Mahmoud Abbas kondigde drie dagen van rouw af en bewoners van het vluchtelingenkamp groeven een massagraf voor de doden.

PA-woordvoerder Nabil Abu Rudeineh zei dat Abbas had besloten de veiligheidscoördinatie stop te zetten “in het licht van de herhaalde agressie tegen ons volk en het in twijfel trekken van ondertekende overeenkomsten”, verwijzend naar de toezeggingen van het Oslo-vredesproces in de jaren 1990. Hij zei ook dat de Palestijnen van plan waren klachten in te dienen. met de VN-Veiligheidsraad, het Internationaal Strafhof en andere internationale organen.

De PA heeft de veiligheidscoördinatie met Israël voor het laatst verbroken in 2020, vanwege Netanyahu’s streven om de bezette Westelijke Jordaanoever te annexeren, wat een toekomstige Palestijnse staat vrijwel onmogelijk zou maken. Maar zes maanden later hervatte de PA haar samenwerking, wat de financiële betekenis van de relatie en de Palestijnse hulp bij de verkiezing van president Joe Biden aangaf.

Barbara Leaf, de hoogste Amerikaanse diplomaat voor het Midden-Oosten, zei dat de regering diep bezorgd was over de situatie en dat de gemelde burgerslachtoffers in Jenin “zeer betreurenswaardig” waren. Maar ze zei ook dat de Palestijnse aankondiging om de veiligheidsbanden op te schorten een vergissing was.

“Het is duidelijk dat we denken dat dit op dit moment niet de juiste stap is”, zei ze tegen verslaggevers, met het argument dat de Palestijnse wens om de zaak voor te leggen aan de VN en het Internationaal Strafhof problematisch was.

“We willen ze de andere kant op zien komen”, zei ze, eraan toevoegend: “Ze moeten met elkaar omgaan.”

Er zijn al meer dan tien jaar geen serieuze vredesbesprekingen tussen Israël en de Palestijnen.

De schietpartij van donderdag, waarbij negen mensen om het leven kwamen en 20 gewond raakten, brak uit toen het Israëlische leger een zeldzame operatie overdag uitvoerde in het Jenin-kamp, ​​waarvan het zei dat het bedoeld was om een ​​dreigende aanval op Israëli’s te voorkomen. Het kamp, ​​waar de militante Palestijnse Islamitische Jihad-groep sterk aanwezig is, is het centrum geweest van bijna-nachtelijke Israëlische arrestatie-invallen.

De militaire vleugel van Hamas claimde vier van de doden als leden, terwijl de Islamitische Jihad zei dat drie anderen tot de groep behoorden. Een eerdere verklaring van de Al-Aqsa Martelarenbrigade, een militie die losjes gelieerd is aan de seculiere Fatah-partij van Abbas, beweerde dat een van de doden een strijder was genaamd Izz al-Din Salahat, maar het was hem niet duidelijk of hij een van die zeven activisten was. .

Het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid identificeerde de gedode 61-jarige vrouw als Magda Obaid, en het Israëlische leger zei dat het de berichten over haar dood aan het herzien was.

Het Israëlische leger heeft luchtfoto’s vrijgegeven die naar verluidt zijn gemaakt tijdens de strijd, waarop te zien is wat lijkt op Palestijnen die op daken stenen en brandbommen gooien naar Israëlische troepen beneden. Er is tenminste één Palestijn te zien die vanaf een dak het vuur opent.

Later op de dag schoten Israëlische troepen een 22-jarige dood en verwondden twee anderen, zei het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid, toen Palestijnen in botsing kwamen met Israëlische troepen ten noorden van Jeruzalem om te protesteren tegen de inval. De Israëlische paramilitaire grenspolitie zei dat ze het vuur openden op Palestijnen die van dichtbij met vuurwerk naar hen gooiden.

De spanningen zijn omhooggeschoten sinds Israël afgelopen voorjaar zijn invallen op de Westelijke Jordaanoever opvoerde na een reeks Palestijnse aanvallen.

De nieuwe minister van nationale veiligheid van Israël, de extreemrechtse politicus Itamar Ben-Gvir, die juridische immuniteit wil verlenen aan Israëlische soldaten die op Palestijnen schieten, heeft een video vrijgegeven waarin hij triomfantelijk straalt en de veiligheidstroepen feliciteert.

De inval liet een spoor van vernieling achter in Jenin. Een gebouw van twee verdiepingen, blijkbaar het doelwit van de operatie, was verkoold wrak. Het leger zei dat ze het gebouw waren binnengegaan om explosieven tot ontploffing te brengen.

De Palestijnse minister van Volksgezondheid May Al-Kaila zei dat paramedici moeite hadden om de gewonden te bereiken tijdens de gevechten, terwijl Akram Rajoub, de gouverneur van Jenin, zei dat het leger reddingswerkers verhinderde hen te evacueren.

Beiden beschuldigden het leger ervan traangas af te vuren op de kinderafdeling van een ziekenhuis, waardoor kinderen stikten. Video in het ziekenhuis toonde vrouwen die kinderen door een gang droegen.

Het leger zei dat troepen wegen hadden afgesloten om de operatie te helpen, wat de reddingspogingen mogelijk gecompliceerd heeft gemaakt, en dat traangas waarschijnlijk het ziekenhuis was binnengedrongen na botsingen in de buurt.

De Israëlische mensenrechtenorganisatie B’Tselem zei dat donderdag de bloedigste inval op de Westelijke Jordaanoever was sinds 2002, op het hoogtepunt van een intense golf van geweld die bekend staat als de Tweede Intifada, of Palestijnse opstand, die nog steeds zichtbare littekens heeft achtergelaten in Jenin.

“We roepen de internationale gemeenschap op om de Palestijnen te helpen tegen deze extreemrechtse regering en om onze burgers te beschermen”, zei Rajoub, de gouverneur van Jenin.

VN-gezant voor het Midden-Oosten, Tor Wennesland, zei dat hij “diep verontrust en bedroefd” was door het geweld. De veroordelingen kwamen van de Organisatie voor Islamitische Samenwerking en Turkije, dat onlangs de volledige diplomatieke betrekkingen met Israël heeft hersteld, evenals van buurland Jordanië.

Saoedi-Arabië bekritiseerde de inval en zei dat het “ernstige schendingen van het internationaal recht door de Israëlische bezetter” verwierp. Qatar, Koeweit en Oman voegden veroordelingen toe.

Spanningen in verband met geweld op de Westelijke Jordaanoever zijn al overgeslagen naar Gaza.

“De reactie van het verzet op wat er vandaag in het Jenin-kamp is gebeurd, zal niet worden uitgesteld”, waarschuwde hoge Hamas-functionaris Saleh Arouri donderdag, uren voordat de raketten werden gelanceerd.

De tak van de Islamitische Jihad in de enclave aan de kust heeft herhaaldelijk tegen Israël gevochten, meest recentelijk in een felle driedaagse strijd afgelopen zomer, waarbij tientallen Palestijnen om het leven kwamen en het leven van honderdduizenden Israëli’s werd ontwricht.

Volgens B’Tselem werden vorig jaar bijna 150 Palestijnen gedood op de Westelijke Jordaanoever en in Oost-Jeruzalem, waardoor 2022 het dodelijkste jaar in die gebieden is sinds 2004. Tot dusver zijn dit jaar 30 Palestijnen gedood.

Volgens Israël waren de meeste doden militanten. Maar ook jonge mensen die tegen de invallen protesteerden en anderen die niet bij de schermutselingen betrokken waren, werden gedood. Tot dusver dit jaar, donderdag niet meegerekend, had een derde van de Palestijnen die door Israëlische soldaten of burgers werden gedood, banden met gewapende groeperingen.

Vorig jaar kwamen 30 mensen om het leven bij Palestijnse aanvallen op Israëli’s.

Israël zegt dat zijn invallen bedoeld zijn om militante netwerken te ontmantelen en aanvallen te dwarsbomen. De Palestijnen zeggen dat ze Israëls 55 jaar durende, onbepaalde bezetting van de Westelijke Jordaanoever, die Israël samen met Oost-Jeruzalem en de Gazastrook veroverde in de oorlog in het Midden-Oosten van 1967, verder verankeren.

Israël heeft tientallen nederzettingen gesticht op de Westelijke Jordaanoever, waar nu 500.000 mensen wonen. Palestijnen en een groot deel van de internationale gemeenschap beschouwen de nederzettingen als illegaal en een obstakel voor vrede, ook al zijn de gesprekken om het conflict te beëindigen al meer dan tien jaar op sterven na dood.

___

Associated Press-schrijvers Tia Goldenberg in Tel Aviv, Israël, Areej Hazboun in Jeruzalem, Jon Gambrell in Dubai en Suzan Fraser in Ankara, Turkije, droegen bij.